भारताचा भूगोल
Geography of India
Authors:
ISBN:
SKU:
9789382414681
Categories:
MPSC/UPSC, भूगोल/पर्यावरण, स्पर्धात्मक परीक्षा
₹575.00
- DESCRIPTION
- INDEX
Bharatacha Bhugol
- भारत : स्थान व विस्तार : भारत, भारताचे स्थान व विस्तार – स्थान, विस्तार, वैशिष्ट्ये, भारताचे शेजारी देश – पाकिस्तान, नेपाळ-भूतान, चीन, बांगला देश, म्यानमार (ब्रम्हदेश), श्रीलंका.
- भूगर्भशास्त्र इतिहास व दख्खनचे पठार : भारत भूगर्भशास्त्र इतिहास, दख्खनचे-पठार/उंचवट्याचा प्रदेश/द्वीपकल्पीय पठार- माळव्याचे पठार, छोटा नागपूरचे पठार, बुंदेलखंडाचे पठार, महाराष्ट्राचे पठार.
- प्राकृतिक विभाग : हिमालयीन प्रदेश : हिमालय पर्वतीय विभाग, हिमालय पर्वतीय प्रदेश, हिमालयाचे भौगोलिक वर्गीकरण – शिवालीकरांगा, लघु हिमालय पर्वत रांगा, बृहद हिमालय/मुख्य हिमालय.
- हवामान : भारतीय हवामानाची विविधता, भारतीय हवामानावर परिणाम करणारे घटक – नैसर्गिक रचना, स्थान व अक्षवृत्तीय विस्तार, सागर सान्निध्य, समुद्र सपाटीपासून उंची, ऊर्ध्व हवेचे अभिसरण.
- जलप्रणाली/जलसंसाधने : जल प्रणाली – सिंधू जलप्रणाली – रावी नदी, झांसकर, श्योक, शिगार, सतलज नदी, बियास नदी, झेलम नदी, रावी, चिनाब. गंगा नदीप्रणाली – यमुना नदी, चंबळ, सिंद.
- मृदा : भारतीय जमीन (माती) वर्गीकरण : चूनारहित गाळाची मृदा, मध्यम चुन्याची अर्वाचीन गाळाची मृदा, जास्त चुन्याच्या जमिनी-मृदा, मृदा नियोजन, मृदा संधारण – मृदा संवर्धनासाठी, मृदा समस्या.
- शेती : एक महत्त्वाची अर्थव्यवस्था (आर्थिक संपदा), भारतीय कृषि इतिहास – वैदिक काळ, बौध्दकाळ, मौर्य काळ, स्मृतिकाळ, मोगल प्रशासन काळ, ब्रिटीश काळ, स्वातंत्र्योत्तर काळ.
- नैसर्गिक वनस्पती व प्राणिजीवन : नैसर्गिक साधनसंपदा – वनसंपदा, अरण्याचे वर्गीकरण, महत्त्व, संरक्षण, भारतीय वन वैशिष्ट्ये, भारतीय वन प्रकार – उपोष्ण प्रदेशीय रूंदपर्णी वनस्पती.
- जैवविविधता : भारत-जैवविविधता संपन्न देश, पश्चिम घाट, पूर्व हिमालय क्षेत्र, जैवविविधतेची आर्थिक क्षमता जैवविविधतेचे नुकसान, भारतातील वनस्पती आणि प्राण्यांच्या संकटग्रस्त प्रजाती.
- खनिज संपत्ती : खनिज संपदा- लोह खनिज, मँगनीज (मंगल), तांबे, बॉक्साईट, क्रोमाइट, जस्त (झिंक), शिसे, पायराइट, सोने, चांदी, अभ्रक, जिप्सम, डोलोमाइट, चुनखडी.
- शक्ती साधने : महत्त्व, कोळसा- जग वितरण, भारत-वितरण, पेटोंलियम, नैसर्गिक वायू, अणुशक्ती, युरेनियम, अणूशक्ती संशोधन संस्था, ऊर्जा क्षेत्रातील प्रगती.
- वाहतुक : वाहतूक प्रकार- जमिनीवरील, आकाशमार्गी, जलमार्गी रस्तेमार्ग, रस्ते वैशिष्ट्ये, राष्ट्रीय महामार्ग, सुवर्ण चतुर्भूज, राजमार्ग, लोहमार्ग – वैशिष्ट्ये, समस्या.
- उद्योग धंदे : औद्योगिक प्रदेश, लोखंड पोलाद उद्योग, सिमेंट उद्योग, कांच उद्योग, साखर उद्योग, ताग उद्योग, अभियांत्रिकी उद्योग औद्योगिक यंत्र निर्मिती, रेल्वे इंजिन्स, रेल्वे डब्बे (कोच).
- लोकसंख्या व सामाजिक रचना : लोकसंख्या – जन्मदर आणि मृत्युदर, लोकसंख्यावाढीची कारणे, लोकसंख्या समस्यांवरील उपाययोजना – शैक्षणिक विकास, कुटुंब कल्याण प्रसार, विवाह वयोमर्यादेतील वृध्दी.
- पर्यटन : पर्यटन परिणाम – गुणात्मक व अवगुणात्मक – सामाजिक परिणाम, सांस्कृतिक परिणाम, आर्थिक परिणाम, राजकीय परिणाम, प्रदूषण, विनाश, झीज. पर्यटन स्थाने – भौगोलिक, ऐतिहासिक.
- सामुदायिक विकास कार्यक्रम : सामुदायिक विकास कार्यक्रम- जवाहर रोजगार योजना, पंतप्रधान रोजगार योजना, स्वर्णजयंती ग्राम – स्वंरोजगार योजना, इंदिरा आवास योजना, प्रधानमंत्री ग्रामीण – सडक योजना.
RELATED PRODUCTS
Related products
-
प्रात्यक्षिक भूगोल
₹395.00 -
हवामानशास्त्र आणि सागरविज्ञान
₹250.00 -
भारतीय लष्करी इतिहास
₹295.00
