• इतिहासलेखनशास्त्राची ओळख

    विल ड्युरंटच्या मते, इतिहासाला बिलगुण संस्कृतिनामक गोष्ट सहज अबोलपणे कार्यरत असते. मानवी संस्कृति हा एक जिवंत, चैतन्यमय झुळझुळता प्रवाह असतो. त्याला किनारे आहेत. माणसे आपआपसात लढतात. लुटमार करतात. एकमेकांचे प्राण घेतात. माणसांच्या रक्ताने संस्कृतिचा वाहता प्रवाह भरुन जातो आणि इतिहास या साऱ्यांची इमानेइतबारे नोंद करतो पण त्याचवेळी याच प्रवाहाचा दोन्ही तिरांवर शांतपणे कोणाच्या ध्यानातही येणार नाही अशा रितीने माणसे परस्परांवर प्रेम करतात, स्त्री-पुरुष विवाहबद्ध होतात, अपत्यांना जन्म देवून त्यांचे संगोपण करतात, गाणी गातात, सुंदर चित्रे काढतात, शिल्पे खोदतात आणि कविता लिहितात, मानवी इतिहास म्हणजे खरोखर संस्कृतिच्या दोन्ही तिरांवर जे घडत असते त्याला ‌‘इतिहास’ म्हणतात.

    Itihaslekhanshasstrachi Olkha

    ₹195.00
    Add to cart

  • उपयोजित इतिहास

    An ordinary Guide reads.
    An average Guide explains
    A good guide demonstrates,
    But a great Guide inspires, to Scholar, म्हणूनच
    डॉ. कोठारी म्हणतात की, Destiny of India shaped in the Class room with research. संशोधन करीत असताना संशोधकाच्या अंगी विषयाची आवड असावी, कष्ट सहन करण्याची क्षमता असावी, संदर्भ संकलन आणि प्राप्तीसाठी भ्रमंती, वेळ आणि पैसा, नम्रता, तटस्थता, उत्तम संवाद आणि संपर्क, कौशल्य सद्सदविवेकता, व्यवहारज्ञान, चौकसपणा व वस्तुनिष्ठता असावी लागते. संदर्भ संकलन आणि साधने प्राप्त करीत असताना नमूदीकरण ही आवश्यकता असते. पायाभूत संशोधन (Basic Research) आणि व्यवहार उपयोगी संशोधन (Applied Research) हे संशोधनाचे मुख्य दोन प्रकार आहेत. Discover, Investigation आणि Research हे तीन वेगवेगळे घटक आहेत.

    ₹350.00
    Add to cart

  • खानदेश वैभव : काल, आज आणि उद्या

    साने गुरुजींनी खानदेशाच्या गौरवार्थ ‌‘वैभवेश’ हे विशेषण वापरलेले आहे. बी.एन. हा या वैभवेशाचा पुत्र खरा, पण एका गरीब अल्पभूधारक शेतकरी कुटुंबात जन्मलेला आणि बालपणीच मातृवियोगाचा आघात पचवलेला पुत्र! खडतर आयुष्यात त्याने जे काही सोसलं, ते एखाद्या शोकात्म कादंबरीसारखं आहे. पण आयुष्यात हे असलं हलाहल पचवणाऱ्या या माणसाच्या हृदयात मात्र खानदेशी गोडव्याचं अमृत आहे! अगदी बहिणाबाईंच्या कवितेतला गोडवाच म्हणा ना! मातेविना पोरका असा हा मुलगा एक मातृहृदयी पुरूष म्हणून जगला. साधेपणा, ऋजुता, पारदर्शीपणा याच्या अंगात मुरलेला. याचं विद्यार्थीप्रेम हे हृदयाच्या अंतर्हृदयातून पाझरलेलं. याच्यातला सामाजिक सेवाभाव म्हणजे जणू कानबाईने दिलेला कानमंत्रच! एका व्यक्तीचा काही व्यक्तींनी केलेला गौरव, एवढेच या गौरवग्रंथाचे महत्त्व नाही. माझ्या मते त्याला एक प्रतिकात्मक मूल्य आहे. बीएन ही निव्वळ एक व्यक्ती नाही, तर ती एक चालतीबोलती संस्था आहे. ते केवळ एक अभ्यासू शिक्षक नाहीत, तर एका वैचारिक परंपरेचे डोळस प्रतिनिधी आहेत. कोणत्याही राजकीय पक्षाचे वा वैचारिक पंथाचे ‌‘लेबल’ त्यांनी लावलेले नाही. पण त्यांच्यामध्ये समाजवादी आणि सर्वोदयी विचारांचा सुंदर समन्वय झालेला आहे. महाराष्ट्रात साने गुरूजींमध्ये आणि देव-जावडेकर-भागवत वगैरे आचार्य-परंपरेमध्ये गांधीवाद, लोकशाही, समाजवाद यांचा जो सुरेख मेळ साधला गेलेला आढळतो, तसा तो बीएन यांच्या जगण्यावागण्यातून प्रत्ययास येतो. शिक्षकी पेशाचं अवमूल्यन झालेल्या काळात असे शिक्षक आचार्य कुलाचं एखादं ओॲसिस उभारतात. शिक्षण क्षेत्राचं बाजारीकरण आणि मूल्यांचा ऱ्हास चालू असताना असे काही ‌‘अव्यवहारी’ लोक स्वार्थाच्या बाजारातसुद्धा परमार्थाची गुढी उभारतात. वर्किंग अवर्स, वेतन आयोग, बाळसेदार बायो-डेटा हे सगळं गरजेचं. वाटत असेल अध्यापकांना; पण त्यापलीकडे जी व्यक्ती पोहोचली, अध्यापन हा जिने ‌‘धर्म’ मानला आणि शिक्षकी पेशातले सामाजिक उत्तरदायित्व जिने जाणले, तीच व्यक्ती शिक्षकी-पेशाला खऱ्या अर्थाने जागली, तिलाच खरा यतिधर्म समजला! बीएन हे या जातकुळीतले शिक्षक आहेत. म्हणून निवृत्तीसमयीचा त्यांचा गौरव हा निव्वळ उपचार नव्हे, ती नुसती सत्काराची शाल नाही, तर प्रेरणेची मशाल आहे.

    – राजा दीक्षित
    सुप्रतिष्ठित प्राध्यापक,
    इतिहास विभाग, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ, पुणे

    Khandesh Vaibhav : Kal, Aaj Aani Udya

    ₹1,250.00
    Add to cart

  • गोवा मुक्ति आंदोलनात साप्ताहिक प्रबोधचंद्रिकेची भूमिका

    प्रस्तुत ग्रंथात प्रस्तावना, संपादकीय, साप्ताहिक प्रबोधचंद्रिकेचा इतिहास, भूमिका व गोवा मुक्ती संग्रामात जागृत ठेवण्याचे कार्य ज्या अग्रलेखाच्या माध्यमातून केले ते निवडक अग्रलेख परिशिष्ठासह देण्याचा प्रयत्न केलेला आहे. एकूण 15 अग्रलेख, वृत्त, बातमी, घटनेचे फोटो, संपादकीय व अग्रलेखाच्या माध्यमातून प्रबोधचंद्रिकेने गोव्यातील सूक्ष्म सूक्ष्म घटनेची नोंद घेतली आहे. एवढेच नव्हे तर खान्देशातील गोवा मुक्तीसाठी जाणारे सत्याग्रही, नेते, नवतरुण यांच्या कार्याची दखल, सभा, भाषणे, जागतिक घडामोडी, परदेशी वार्ताहर यांच्या प्रत्येक हालचालींची नोंद साप्ताहिक प्रबोधचंद्रिकेत विशेष स्वरूपात दिसून येते. स्थानिक इतिहासाच्या (Local History) अभ्यासातून राष्ट्रीय तथा आंतरराष्ट्रीय इतिहासाची सुरुवात असते. साप्ताहिक प्रबोधचंद्रिकेने हीच भूमिका अतिशय उत्तम पद्धतीने टिकवून ठेवल्याची दिसते.

     

    Goa Mukti Aandolanat Saptahik Prabodhchandrikechi Bhumika

    ₹150.00
    Add to cart

  • संशोधन प्रकल्पाची लेखनपद्धती

    दैनंदिन जीवनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करुन चालत नाही. उलट ते प्रश्न सोडविण्यासाठी सदोदीत प्रयत्न करावे लागतात. प्रश्न जसे व्यक्तिसमोर निर्माण होतात. तसे सार्वजनिक संस्थापुढे, निरनिराळ्या संघटनापुढे, देशाच्या व राज्याच्या अथवा जिल्ह्याच्या अनेक विभागापुढे निर्माण होतात. तसेच ते विचारवंतापुढे, अभ्यासकांपुढे व विद्यार्थ्यांपुढे उभे राहतात.
    एखाद्या देशासमोर विषाणूजन्य व जीवाणूजन्य आजारांचे प्रश्न पुढे उभे राहतात, ते आजार बरे होण्यासाठी तो देश सतत प्रयत्न करीत असतो इ. प्रकारचे प्रश्न असतात. सरकारपुढे बेरोजगारी, शासकीय यंत्रणा कशी सुधारावी? धान्य उत्पादन कसे वाढवावे? कौशल्यपूर्ण शिक्षण कसे द्यावे? देशाला संरक्षणक्षम कसे ठेवावे? इत्यादी सारखे प्रश्न असतात. याउलट विचारवंतापुढे व विद्यार्थ्यांसमोर व्यक्तिव्यक्तित अपप्रवृत्ती का उफाळून येतात? असा प्रश्न उभा राहतो. या सर्व प्रश्नांची सोडवणूक करण्यासाठी पुष्कळ प्रकारे माहिती जमवून तिचे सूक्ष्म अवलोकन करुन एकंदर परिस्थितीचा साधक-बाधक विचार करून कारणे शोधावी लागतात व उपाययोजना करावी लागते, हे सारे ‌‘संशोधन’ असते.

    Sanshodhan Prakalpachi Lekhanpaddhati

    ₹125.00
    Add to cart