• कृषी अर्थशास्त्र

    भारत हा शेतीप्रधान देश म्हणून ओळखला जातो. ग्रामीण भागात शेतीक्षेत्राचा विस्तार मोठ्या प्रमाणात आहे. भारतातील एकूण लोकसंख्येपैकी जवळपास 68% जनता या क्षेत्रात गुंतलेली आहे. जगातील कोणत्याही राष्ट्राच्या अर्थव्यवस्थेत शेतीला महत्वाचे स्थान असते.

    20 व्या शतकाच्या सुरूवातीला अर्थशास्त्राची एक स्वतंत्र शाखा म्हणून ‘कृषी अर्थशास्त्र’ कार्यरत झाले. दुसर्‍या जागतिक महायुद्धानंतर या शाखेचे महत्व मोठ्या प्रमाणात वाढले. सध्या जगातील बहुसंख्य विकसनशील अर्थव्यवस्थांमधील उदा. राष्ट्रीय उत्पन्न, निर्यात, अन्नधान्य, कच्चा मालाचा पुरवठा, रोजगार वगैरे क्षेत्रात कृषी क्षेत्र महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. वाढत जाणार्‍या लोकसंख्येची अन्नधान्याची आणि सातत्याने वाढत जाणार्‍या विविध उद्योगांच्या कच्च्या मालाची गरज शेती क्षेत्राकडूनच पूर्ण होत आहे.

    कृषी आधारीत अर्थव्यवस्थेचे रूपांतर उद्योगाधारीत अर्थव्यवस्थेत होण्यासाठी शेतीबद्दलचा पारंपारिक दृष्टीकोन बदलवून आधुनिक दृष्टीकोनाचा स्विकार होणे काळाची गरज ठरते. संसाधनाचा योग्य वापर, घटकांचा युक्त संयोग, पर्यायी उत्पादन तंत्राची निवड, विपणनाच्या समस्या, व्यवस्थापन, उत्पादन फलन इत्यादी अनेक बाबतीत कृषी अर्थशास्त्र महत्वाची भूमिका निभावू शकते. शेती क्षेत्रात व्यापारी दृष्टीकोन रुजवण्यात शेतीच अर्थशास्त्र महत्वपूर्ण योगदान देवू शकते.

    Krushi Arthashastra

    225.00
    Add to cart
  • परिचयात्मक अर्थशास्त्र

    मानवाच्या आर्थिक वर्तणूकीचं अध्ययन करण्याचं महत्त्वाचं कार्य अर्थशास्त्र करते. ही मानवी वर्तणूक उपभोक्ते, उत्पादक, वितरक अशी वेगवेगळी भूमिका पार पाडत असते. त्यांचे कार्य अर्थव्यवसथेला गतिमान करणार ठरते. यातून अर्थशास्त्रीय ज्ञानशाखा उत्पादन, उपभोग, विनिमय, वितरण यांचे सैद्धांतिक विश्लेषण करतात. यासाठी रॅग्नर फ्रिश यांनी 1933 मध्ये अर्थशास्त्रीय अभ्यास शाखांचे दोन भागात विभाजन केले आहे. (1) सूक्ष्मलक्षी अध्ययन (2) समग्रलक्षी अध्ययन. हे विभाजन आर्थिक विकासाची धोरणे निश्चित करण्यासाठी व त्यांची अंमलबजावणी करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले आहे. या दोन्ही अभ्यासशाखांच्या आधारावरच ‌‘परिचयात्मक अर्थशास्त्र’ या क्रमिक पुस्तकाची निर्मिती करण्यात आली आहे. प्रथम वर्षातील विद्यार्थ्यांना सैद्धांतिक संकल्पनांची व त्यांची व्यावहारिक प्रासंगिकता कशी महत्त्वपूर्ण आहे याचा थोडक्यात परिचय करून देण्याचा प्रयत्न केला आहे. ज्यामुळे त्यांच्यात अर्थशास्त्राच्या अध्ययनाची गोडी निर्माण व्हावी, त्याला आपल्या भविष्याला आकार देता यावा व सामान्य माणसांच्या आर्थिक प्रश्नांची त्याच्यात समज निर्माण व्हावी, या प्रश्नांची उत्तरे शोधण्यासाठी त्याने धडपड करावी हा प्रयत्न आहे.
    म्हणून या पुस्तकात मागणी, पुरवठा, रोजगार, पैसा, आधुनिक बँकींग, व्यापार, सरकारचे उत्पन्न-खर्च, आर्थिक विकास, नियोजन आयोग, निति आयोग, व्यावसायिक जीवनातील सांख्यिकीचे योगदान, या संकल्पनांची त्याला ओळख होण्यास मदत होईल. हे पुस्तक निश्चितच विद्यार्थ्यांना दिशादर्शक ठरेल यात शंका नाही.

    Parichyatmak Arathashastra

    395.00
    Add to cart
  • रोजगार हमी योजना आणि शेतमजूर स्त्रियांचे आर्थिक सबलीकरण

    स्त्री प्रश्नांचा गुंता हा समाजात अनेक अंगानी व्यापलेला दिसून येतो. द्वियांच्या सामाजिक स्थानातील स्थित्यंतरे भूतकालीन दर्जाची वास्तवता दर्शवितात. घटनात्मक अधिकारांनी या वास्तवतेत बराच फरक झालेला दिसून येतो. आर्थिक पराधिनता स्त्रियांच्या निम्न दर्जाचे प्रमुख कारण आहे. एकूण लोकसंख्येचा निम्मा भाग असतांनाही त्यांच्या सामाजिक, आर्थिक व सांस्कृतिक विंवचनात मोठ्या प्रमाणात दिसून येतात. ही तीव्रता असंघटीत क्षेत्रात काम करणार्‍या स्त्रियांच्या संदर्भात मोठ्या प्रमाणात जाणवते. अर्थव्यवस्थेतील सर्वात मोठ असंघटीत क्षेत्र शेती आहे. शेतीय नैसर्गिक परावलंबन व शेतीवर रोजगार व उदरनिर्वाहासाठी अवलंबून असणार्‍याच प्रमाण 70% च्या जवळपास आहे. तर स्त्री शेतमजूरांचे हे प्रमाण 80% पेक्षा जादा असल्याच दिसून येते. परिणामी पुरुष मजूरांच्या तुलनेत स्त्री मजूरांना बेरोजगारीला मोठ्या संख्येने सामोरे जाव लागते. ग्रामीण भागात स्त्रियांवर कौटूंबिक जबाबदारी अधिक व कुटूंबाच्या निर्णय प्रक्रियेत ती बाहेर असल्याच दिसून येते. स्त्री श्रमिकांना या परिस्थितीतून बाहेर काढण्यासाठी अनेक कायद्यांसोबतच 1977 ला महाराष्ट्र राज्याने व 2006 मध्ये भारत सरकारने रोजगाराच्या हक्कांचा कायदा करुन रोजगाराच्या सुरक्षिततेची व नैसर्गिक न्यायहक्क प्रदान केले आहे. या कायद्याच्या प्रभावी अंमलबजावणीवर क्षेत्रनिहाय अनुकूल/प्रतिकूल प्रभाव दिसून येतो. सदर पुस्तकात या कायद्याचा स्त्रियांना झालेल्या लाभांचे व योजनेच्या सक्षमतेसाठी उपायाचे वास्तव विवेचन करण्यात आलेले आहे. रोहयोतून स्त्रियांच्या सक्षमीकरणाची आवश्यकता कायद्याच्या प्रभावी अंमलबजावणीशी निगडीत आहे. यासाठी लोकसहभाग व लोकरेट्याची गरज आहे.

    Rajgar Hami Yojana Aani Shetmajur Striyanche Arthik Sabalikararan

    125.00
    Add to cart
  • सार्वजनिक आयव्ययाचे अर्थशास्त्र

    सार्वजनिक आयव्यय हा राज्यशास्त्र आणि अर्थशास्त्र या दोन अभ्यास विषयांच्या सीमेवर असलेला विषय आहे. त्याचा एक पाय राज्यशास्त्राच्या दगडावर तर दुसरा पाय अर्थशास्त्राच्या दगडावर आहे. राज्यशास्त्र राज्यकारभार कसा चालवायचा हे सांगते तर राज्यकारभारातून समाजकल्याणात वाढ कशी करायची आणि त्यासाठी उत्पन्न कसे प्राप्त करायचे व ते कसे खर्च करायचे हे सांगते. सरकार कर आणि करेत्तर मार्गाने उत्पन्न प्राप्त करते. कर हे सक्तीचे अंशदान असते. त्याच्या बदल्यात करदात्याला कोणताही विशेष लाभ मिळत नाही. कर महसूल प्राप्त करण्याचे एक साधन आहे. याबरोबरच ते आर्थिक विषमता कमी करण्याचे प्रमुख साधन आहे. आधुनिक काळात कल्याणकारी राज्य संकल्पना स्विकारण्यात आली आहे. जनकल्याणासाठी सरकारला खर्च करावा लागतो आणि तो भागविण्यासाठी सरकारला महसूल प्राप्त करावा लागतो. खर्च आणि महसूल ताळमेळ बसत नसेल तर सार्वजनिक कर्ज, तुटीचा अर्थभरणा यांचा अवलंब करावा लागतो.
    प्रस्तुत पुस्तकात राष्ट्रीय अर्थव्यवस्थेत सार्वजनिक आयव्ययाची भूमिका/महत्त्व, आयव्ययाचे सिद्धांत, कर, सार्वजनिक वस्तू आणि खासगी वस्तू, कराघात, करभार आणि करभाराचे संक्रमण, बाजाराचे अपयश आणि सरकारचा हस्तक्षेप, सार्वजनिक खर्च, भारतातील सार्वजनिक खर्चाची प्रवृत्ती, सार्वजनिक कर्जाचे व्यवस्थापन आणि सार्वजनिक कर्जाची परतफेड, अंदाजपत्रक आणि तुटीचा अर्थभरणा, विकसनशील अर्थव्यवस्थेत तुटीच्या अर्थभरणाची भूमिका इ. महत्त्वपूर्ण मुद्द्यांचा समावेश आहे. प्रस्तुत पुस्तक सर्वांना उपयुक्त ठरेल यात शंका नाही.

    Sarvajnik Ayavyayvache Arthashastra

    350.00
    Add to cart