Dr V J Patil – Prashant Publications

Filter

Show

A Text Book of Physical Geography
₹495.00
Read more
GG-402 | Socio-Economic Geography of Maharashtra

S.Y.B.Sc. | Sem IV | GG-402
GEOGRAPHY
Socio-Economic Geography of Maharashtra

The study of Geography has got unprecedential importance in recent times. Though the technical and applied branches like Geographical Information System, Remote Sensing, Areal Photography, Global Positioning System etc. are in much discussion today, the study of Regional Geography is equally important for obtaining regional information. This book is specially prepared for the students of Second Year B. Sc. Class (C.B.C.S.) of Kaviyatri Bahinabai Chaudhari North Maharashtra University, Jalgaon.
This book will prove to be useful for the studies of syllabi prescribed in other universities as well as preparations for the new syllabi prescribed for examinations conducted by Union Government and the State Government. Keeping these points in view, present book has been prepared to extend information regarding Socio-economic Geography of Maharashtra. This book contains the information regarding Population, Agriculture, Minerals and Energy Resources, Industries, Trade and Transportation etc.

₹45.00
Add to cart
आर्थिक भूगोल

‘आर्थिक भूगोल’ ही मानवी भूगोलाची एक महत्वाची शाखा असून भूगोलशास्त्राच्या अभ्यासात या ज्ञानशाखेच्या अध्ययन-अध्यापनास अनन्य साधारण महत्व आहे. बदलत्या परिस्थितीत विविध उपक्रमांचे आर्थिक नियोजन करणे हा आर्थिक भूगोलाचा महत्त्वाचा उद्देश आहे. एखाद्या भूभागाची प्रगती व विकास नेहमीच सुबध्द नियोजनाव्दारेच घडून येतो. आपल्या देशाचा विकास करायचा असेल तर, आपण आपल्या उपलब्ध साधनसामग्रीचा आढावा घेणे गरजेचे असते. आपण कोणत्या उत्पादनांमध्ये सक्षम आहोत व कोठे कमी पडतो? यावर विचार करणे आवश्यक आहे. त्यानुसार विकासाची दिशा ठरविण्यास मदत होते. साधनसंपत्तीचा अंदाज व्यक्त करण्यासाठी आर्थिक भूगोलाचा उपयोग होऊ शकतो. सर्वसाधारणपणे विविध मार्गाद्वारे उपाय योजून, मानव स्वत:च्या आर्थिक, सामाजिक व बौद्धिक गरजा भागवितो त्यास आर्थिक क्रिया असे म्हणतात.
उद्योगधंद्यांच्या स्थानिकीकरणावर विविध प्रकारच्या प्राकृतिक, सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक व राजकीय घटकांचा परिणाम होतो. या घटकांचे प्रमाण व स्वरूप सर्वदूर सारखे आढळत नाही. परिणामी उद्योगधंद्यांचा विकास सर्वदूर सारखा झालेला दिसून येत नाही. उद्योगधंद्यांच्या स्थानावर परिणाम करणार्‍या या विविध घटकांचा पद्धतशीर अभ्यास करून जर्मन अर्थशास्त्रज्ञ ऑल्फ्रेड वेबर यांनी 1909 मध्ये उद्योगधंद्यांच्या स्थानिकीकरणाच्या बाबतीत एक महत्त्वपूर्ण सिद्धांत मांडला. त्यास ‘ऑल्फ्रेड वेबरचा सिद्धांत’ असे म्हणतात. कोणताही उद्योग उभारतांना किमान उत्पादन खर्च लागेल असे स्थान शोधण्यासाठी हा सिद्धांत अतिशय उपयुक्त आहे. त्यामुळे या सिद्धांतास ’ङशरीीं उेीीं चेवशश्र’ म्हणूनही संबोधले जाते. देशाचा आर्थिक विकास त्या देशातील उपलब्ध खनिजसपंत्तीवर आणि उद्योगधंद्यांच्या विकासावर अवलंबून असतो.

Arthik Bhugol

₹160.00
Add to cart
कृषी भूगोल

कृषी व्यवसाय हा मानवाचा प्राचीन काळापासून चालत आलेला व्यवसाय आहे. आपल्या भारत देशाचा विकास संपूर्णत : शेतीवर अवलंबून आहे. शेती ही केवळ उदरनिर्वाहाचेे साधन राहिलेले नसून व्यापारी तत्त्वावर त्याचा उपयोग होवू लागला आहे. आणि म्हणून शेतीकडे एक उद्योग म्हणून पाहण्यात येवू लागले. व्यवसायाचा भौगोलिक दृष्टीकोनातून केलेला अभ्यास म्हणजे ‘कृषी भूगोल’ होय.
कृषी प्रधान संस्कृती लाभलेल्या आपल्या भारत देशात भूगोलाच्या दृष्टीकोनातून कृषीच्या अभ्यासास विशेष महत्त्व आहे. या पुस्तकात कृषी भूगोलातील अनेक संज्ञा, आशय व संकल्पना विद्यार्थ्यांना व भूगोल अभ्यासकांना सहज समजतील अशा अत्यंत सोप्या व सरल शब्दात मांडण्याचा प्रयत्न केला आहे.

Krushi Bhugol

₹150.00
Add to cart
क्षेत्रतंत्र आणि प्रकल्प अहवालाची तोंडओळख

‘क्षेत्राभ्यास’ हे भूगोल विषयातील संशोधनातील एक महत्वाचे अंग आहे. योग्य शास्त्रीय तंत्र व तंत्रज्ञान वापरुन क्षेत्राचा पद्धतशीरपणे अभ्यास करता येतो. क्षेत्रकार्य करतांना संशोधकाला किंवा अभ्यासकाला भौगोलिक व वैज्ञानिक दृष्टीकोन वापरता आला पाहिजे. क्षेत्रकार्यामुळे चिकित्सक वृत्तीचा विकास होतो. क्षेत्रकार्य करतांना काही नितीमूल्यांचे पालन करणे आवश्यक असते. अभ्यासक्षेत्र हे कोणत्या स्वरूपाचे आहे हे क्षेत्रकार्य करण्यापूर्वी जाणून घेणे महत्वाचे असते. क्षेत्राभ्यास हा निरिक्षण पद्धतीने, प्रश्नावलीच्या आणि मुलाखतीच्या माध्यमातून पार पडतो.
‘नमुना संकलन’ हे क्षेत्रकार्या दरम्यानचे एक महत्वाचे कार्य आहे. नमुना निवडीच्या अनेक पद्धती आहेत. समग्रातून निवडलेल्या नमुन्याच्या विश्लेषणावरुन संपूर्ण सामग्रीबद्दल निष्कर्ष मांडता येतो. लघु संशोधन सादरीकरण हे प्रकल्प अहवालाच्या माध्यमातून करतात. प्रकल्पाचे सादरीकरण अनेक मुद्द्यांमधून मुद्देसूदपणे करतात. ध्येय, उद्दीष्ट्ये, गृहीततत्वे, अभ्यासपद्धती, विवेचन, निष्कर्ष, अनुमान इत्यादी मुद्द्यांच्या आधारे प्रकल्पाचे सादरीकरण केले जाते.

₹95.00
Add to cart
दूर संवेदन आणि भौगोलिक माहिती प्रणाली

दूर संवेदन आणि भौगोलिक माहिती प्रणाली ही आधुनिक माहिती तंत्राज्ञानाचा एक भाग असून भौगोलिक व पर्यावरणीय अभ्यासात या तंत्रज्ञानाची एक महत्वाची भूमिका व वाटा आहे. व त्यामूळे मानवी प्रगतीस मोठा हातभार लागत आहे. अत्याधुनिक अदयावत तंत्रज्ञानाने समृद्ध अशी विमाने व उपग्रह यांच्या साहायाने दूरसंवेदन तंत्राच्या माध्यमातून बहुमोल अशी माहिती प्राप्त होवू लागली. तसेच भौगोलिक माहिती प्रणालीच्या माध्यमातून पृथ्वीवरील पर्यावरणीय व परिस्थितीकीय प्रक्रियांचे मापन करणे, भूपृष्ठीय वातावरणीय आणि जैविक घटकांसंबंधी सांख्यिकी माहिती मिळवणे सुकर झाले. या तंत्रज्ञानात मानवाने अवकाशात सोडलेल्या उपग्रहाद्वारे पृथ्वीचे सतत चित्रण सुरू असते. या चित्रणाची नोंद पृथ्वीवरील केंद्रामध्ये होत असते. पृथ्वीच्या भूपृष्ठभागावरील दूरवरची माहिती विद्युत चुंंबीय लहरींमार्फत उपग्रहांवर बसविलेल्या कॅमेरांद्वारे व स्कॅनरद्वारे चित्रीत केली जाते. दूर संवेदन हे एक तंत्रज्ञान असून त्याद्वारा भूपृष्ठावरील घटक किंवा वस्तूंच्या प्रत्यक्ष संपर्कात न येता त्यासंबंधींची माहिती मिळवणे, संकलीत करणे व त्यावरून त्या घटकाचे किंवा वस्तूंचे यथायोग्य वर्णन करणे या तंत्रास सर्वसाधारणपणे दूर संवेदन असे म्हणतात.

Dur Sanvedan Aani Bhaugolik Mahiti Pranali

₹130.00
Add to cart
पर्यावरण भूगोल

पर्यावरण ही निसर्गाची एक महत्त्वपूर्ण देणगी आहे. पर्यावरणातील सजीव, निर्जीव, पाणी, हवा, माती या सर्व घटकांमध्ये एक क्रमबद्ध व व्यवस्थित संघटन असते. मानव हा स्वत: पर्यावरणाचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. मानव व पर्यावरण यांच्यात अतूट असे परस्पर संबंध पृथ्वीच्या व मानवाच्या निर्मितीपासूनच निर्माण झालेले आहेत. किंबहुना अनुकूल पर्यावरणातच मानवाचा विकास होऊ शकतो. पर्यावरणातील विविध घटकांमध्ये परस्पर क्रिया-प्रतिक्रिया सतत सुरू असतात व या क्रिया-प्रतिक्रियांचे नियमन निसर्गत:च होत असते. पर्यावरणातील सर्व घटकांमध्ये परस्पर आंतरक्रिया सतत सुरू असतात. पर्यावरणातील हे सर्व घटक निसर्गनियमानुसार कार्य करत असतात. मानव हा पर्यावरणातील सर्व घटकांमध्ये एक सर्वश्रेष्ठ व बुद्धिमान घटक आहे. मानवाच्या गरजा अनंत असून त्या पूर्ण करण्यासाठी मानव पर्यावरणातील घटकांचा वापर करतो. मानवाच्या वाढत्या व अतिरेकी हस्तक्षेपामुळे पर्यावरणात असंतुलन निर्माण होऊन पर्यावरणाचा र्‍हास होत आहे. पर्यावरणाची गुणवत्ता ढासळत आहे. विविध पर्यावरणीय घटकांचे प्रदूषण होत आहे. संपूर्ण निसर्गचक्र प्रभावित होत आहे. या सर्व घटनांना मानव स्वत: जबाबदार असून त्याचे दुष्परिणाम त्यालाच भोगावे लागत आहेत. व्यक्तीला बालपणापासून यासंबंधीचे ज्ञान मिळल्यास तो पर्यावरणासंबंधी अधिक काळजी घेईल. मानव व पर्यावरण यांच्यातील परस्पर संबंधाच्या दृष्टीने पर्यावरण अभ्यास महत्त्वपूर्ण आहे.

Paryavaran Bhugol

₹175.00
Add to cart
पर्यावरण भूगोल

मानव व पर्यावरण यांच्यात अतूट असे परस्पर संबंध पृथ्वीच्या व मानवाच्या निर्मितीपासूनच निर्माण झालेले आहेत. पर्यावरण संतुलन राखण्याची स्वयंचलित व स्वनियंत्रित यंत्रणा निसर्गाजवळ आहे. परंतु अलीकडच्या काळात निसर्गात मानवी हस्तक्षेप वाढल्यामुळे असंतुलन निर्माण झाले. त्यातून अनेक प्रकारच्या पर्यावरणीय समस्या निर्माण झाल्यात. ह्या पर्यावरणीय समस्या विश्वव्यापी स्वरूपाच्या आहेत. त्यामुळेच 1972 मध्ये स्टॉकहोम येथे झालेल्या जागतिक परिषदेत पर्यावरणीय समस्यांवर सर्वाधिक चर्चा झाली व तेव्हापासूनच जगातील सर्व देशांचे लक्ष ह्या जागतिक समस्येकडे वेधले गेले. कोणत्याही देशाचा आर्थिक विकास साधताना पर्यावरणाचा समतोल राखणे अत्यंत आवश्यक असल्याची जाण प्रत्येक राष्ट्र, शासन व समाजाला होऊ लागली. यातूनच पर्यावरण अभ्यासास महत्त्व प्राप्त झाले. पर्यावरणविषयक जागृती व्हावी, समाजातील प्रत्येक घटकाला पर्यावरणाचे महत्त्व कळावे, पर्यावरणाचे संतुलन राखण्यासाठी आपण काय करू शकतो? पर्यावरण संतुलन ढासळल्यामुळे किती भयानक समस्या निर्माण झाल्यात? या संबंधीची माहिती प्रत्येकास व्हावी, या दृष्टिकोनातूनच प्रस्तुत पुस्तकाची मांडणी केली आहे.
या पुस्तकाच्या माध्यमातून जैवविविधतेचे महत्व, राष्ट्रीय पर्यावरण धोरण, धोरणावर आधारित अंमलबजावणी, वने व वन्यजीवांचे संवर्धन, विकसित व विकसनशील देशातील पर्यावरण रक्षणाचे प्रयत्न अशा महत्वपूर्ण मुद्यांवर प्रकाश टाकण्यात आलेला आहे. पर्यावरणाच्या संतुलनासाठी व स्वच्छ पर्यावरणासाठी या सर्व बाबींचे आकलन समाजाला होणे आवश्यक आहे. ही माहिती समाजापर्यंत पोहचविण्यासाठी आपण सारे प्रयत्न करू या.

Paryavran Bhugol

₹175.00
Add to cart
पर्यावरणशास्त्र (अनिवार्य)

Paryavaranshastra

₹195.00
Add to cart
पर्यावरणशास्त्र परिचय

21 व्या शतकात संपूर्ण जगात पर्यावरणासंदर्भात अनेक प्रश्न निर्माण झालेले आहेत. त्यामुळे पर्यावरण हा जागतिक पातळीवर चर्चेचा एक मुख्य विषय आहे. स्थानिक पातळीपासून ते राष्ट्रीय व जागतिक पातळीवर पर्यावरणामुळे निर्माण झालेले विघातक बदल विविध परिसंस्थांना मारक ठरत आहेत. जैवविविधतेवरील संकटे, जैवविविधतेच्या संरक्षणाच्या पद्धती, प्रदूषणांचे प्रकार, त्यांची कारणे, प्रदूषण नियंत्रणाचे उपाय याबाबतीतला आढावा पर्यावरणशास्त्र परिचय या संदर्भग्रंथात घेतलेला आहे. इतकेच नव्हेतर विविध सामाजिक प्रश्न आणि पर्यावरण याबाबतीत समर्पक विवेचन या ग्रंथातून केलेले आहे.
मानवी हक्क, मूल्यशिक्षण अशा सामाजिक अंगांचा अभ्यास या पुस्तकातून मांडलेला आहे. जलसंपत्ती व्यवस्थापन, पूर-पाणी व्यवस्थापन, घनकचरा व्यवस्थापन, ऊर्जा व्यवस्थापन, शाश्वत विकास, एड्स बाबतीतील जनजागृती व सद्य परिस्थिती, भूमी संसाधन इत्यादी पर्यावरण संदर्भातील बाबींचा वेध या संदर्भ ग्रंथातून घेतलेला आहे.
पर्यावरण संवर्धनाच्या चळवळीला या पुस्तकाच्या माध्यमातून निश्चितच गती येईल व पर्यावरणाच्या समतोलाची पुनर्स्थापना होवून निरंतर विकासाला चालना प्राप्त होईल हीच आकांक्षा.

Paryavaranshastra Parichay

₹375.00
Add to cart
भौगोलिक माहिती प्रणाली

भौगोलिक माहिती प्रणाली ही भौगोलिक माहिती मिळवणारी, साठवणारी आणि त्याचे व्यवस्थापन करणारी प्रणाली आहे. अनेक विद्याशाखांतील संकल्पना व विचार यांचा अभ्यास करुन तयार केलेले तंत्र आहे. या तंत्रज्ञानामुळे विश्वाची भौगोलिकदृष्ट्या माहिती तंत्रज्ञानाबाबतची जवळीकता निर्माण झाली आहे. जीआयएस तंत्रज्ञानाची विलक्षण क्षमता व सहज वापरण्यायोग्य कार्यप्रणाली यामुळे हे तंत्रज्ञान काळाची गरज आहे. या तंत्राचा वापर अनेक क्षेत्रात नियोजन, व्यवस्थापन, अभियांत्रिकी व अनेक दैनंदिन व्यवहारासाठी वाढत आहे. पर्यावरणीय, परिस्थिकीय, वातावरणीय आणि अनेक जैविक घडामोडी मध्ये जीआयएसचा वापर होत आहे.
भौगोलिक माहिती प्रणालीच्या अनेक आज्ञावली आहेत. काही आज्ञावली मोफत उपलब्ध आहेत तर काही विकत घ्याव्या लागतात. गरजेनुसार आज्ञावलींंचा शोध घेवून त्यांचा सर्वसामान्यपणे वापर करता येतो. भौगोलिक विश्लेषणासाठी जीआयएस आज्ञावली वापरल्या जातात.
भौगोलिक माहिती प्रणाली अवकाशिक व गुणविशेष माहितीवर कार्य करते. या प्रणालीमध्ये जाळी सांख्यिकी व सदिश सांख्यिकी प्रतिमानात सांख्यिकी संकलित केली जाते.
भौगोलिक माहिती प्रणालीचे उपयोजन विविध क्षेत्रात प्रभावीपणे केले जाते.

Bhaugolik Mahiti Pranali

₹110.00
Add to cart
मानवी भूगोल

मानवी भूगोल ही भूगोलाची एक प्रमुख शाखा असून यामध्ये मानव आणि पर्यावरण यांच्यातील परस्पर संबंधाचा अभ्यास केला जातो. मानवाला केंद्रस्थानी मानून भूगोलाचा अभ्यास करताना मानवाच्या प्रत्येक कार्यावर, क्रियेवर, वर्तनावर, बौध्दिक क्षमतेवर आणि एकुणच कार्यक्षमतेवर विविध भौगोलिक घटकांचा प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्षपणे प्रभाव पडतो. हे सर्व भूगोलवेत्यांनी सप्रमाण सिध्द केलेले आहे. यातूनच संपुर्ण जगात मानवी भूगोलाच्या अध्ययन आणि अध्यापनाला मोठया प्रमाणावर महत्त्व प्राप्त झाले. भारतासारख्या विकसनशील देशात मानवी भूगोलाच्या अभ्यासाला अनन्यसाधारण महत्त्व असल्यामुळेच भारतातील अनेक विद्यापीठातील सर्व महाविद्यालयामध्ये पदवी व पदव्युत्तर स्तरावर मानवी भूगोलाचे अध्ययन व अध्यापन केले जात आहे. महाराष्ट्रातील जवळपास सर्वच विद्यापीठातून मानवी भूगोल शिकविण्यात येत आहे.
प्रस्तूत ग्रंथामध्ये मानवाची जीवनशैली स्पष्ट करण्यासाठी मानवी भूगोलाचा अर्थ, व्याख्या, स्वरुप व व्याप्ती, मानवी भूगोलाच्या शाखा, मानवाचे पर्यावरणाशी असलेले सहसंबंध, मानवी भूगोलातील प्रमुख विचारधारा, मानवी वंश, वांशिक समुह, जगातील प्रमुख वंश, ग्रिफित टेरलने केलेले मानवी वंशाचे वर्गीकरण तसेच निवडक प्रदेशातील मानवाची जीवनशैली, भारतातील आदिवासी जमातींचे भौगोलिक घटकांशी असलेली बांधिलकी इत्यादी घटकांविषयी सविस्तर विचार मांडण्यात आलेले आहेत.

Manavi Bhugol

₹195.00
Add to cart
मानवी व आर्थिक भूगोल

भूगोल हे सर्वसमावेशक शास्त्र आहे. भूगोल या विषयात केवळ प्राकृतिक वा नैसर्गिक घटक व घटनांचाच अभ्यास समाविष्ट होत नसून त्यात मानवी क्रियाशीलतेचाही अभ्यास समाविष्ट होतो. किंबहुना मानवी भूगोल हे संपूर्ण भूगोल विषयाचे एक आवश्यक अंग आहे. मानवाने आपल्या बुध्दी व कौशल्याच्या जोरावर निसर्गातील साधनसंपदेचा उपयोग आपले जीवन सुखकर होण्यासाठी केलेला आहे. कोळसा, खनिज तेल, लोह, धातु यांचा शोध घेऊन त्यांचा उपभोग घेऊन आपले राहणीमान उंचावले व जीवन अधिकाधीक संपन्न करुन घेतले. मानव आपल्या गरजांच्या पूर्ततेसाठी विविध साधनांची निर्मिती करीत असतो. अशा संपदेचा त्यांच्या उत्पादन, वितरण यासंबंधीचा अभ्यास व मानव-संसाधन सहसंबंधाचा अभ्यास हे आर्थिक भूगोलाचे अभ्यासक्षेत्र आहे. प्राथमिक, व्दितीयक, तृतीयक व चतुर्थक व्यवसायांमध्ये पर्यावरणीय घटकांमुळे बदल होतांना दिसून येतात. म्हणूनच आर्थिक भूगोलात मानवी व्यवसाय व भौगोलिक घटकांचा अभ्यास व त्यातील परस्पर संबंध अभ्यासला जातो.

प्रत्येक मुद्यांचे विस्तृत विवेचन करण्याचा यथायोग्य प्रयत्न या पुस्तकात केला आहे. विषयाच्या आकलनासाठी आवश्यक तेथे आकृत्या व नकाशांचा वापर केलेला आहे. प्रत्येक संज्ञा व संकल्पना सर्वांना सहज ज्ञात होतील अशा सुलभ भाषेत मांडण्यात आल्या आहेत.

Manavi Ani Aarthik Bhugol

₹450.00
Add to cart
लोकसंख्या आणि वस्ती भूगोल

Lokshankya ani Vasti Bhugol

₹275.00
Add to cart
लोकसंख्या भूगोल

लोकसंख्या भूगोल ही अगदी अलीकडे विकसित झालेली ज्ञानशाखा असून, मानव हा अभ्यासाचा केंद्रबिंदू आहे. या विषयात मानवाबरोबरच मानवी जीवनाशी संबंधित प्राकृतिक व अप्राकृतिक अशा घटकांचाही अभ्यास समाविष्ट होतो. प्रदेशानुसार प्राकृतिक घटकांमध्ये विविधता आढळते. या प्राकृतिक/भौगोलिक विविधतेचा प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष परिरणाम त्या त्या भौगोलिक प्रदेशात वास्तव्य असणार्‍या मानवी समुहाच्या जीवनावर होत असतो. यामुळेच भिन्न भिन्न हवामान प्रदेशांत राहणार्‍या मानवाच्या जीवनातही विभिन्नता आढळून येते. तसेच लोकसंख्येचे वितरणही सर्वत्र सारखे नाही. कारण लोकसंख्येच्या क्षेत्रीय वितरणावर प्राकृतिक, सांस्कृतिक व आर्थिक घटकांचा परिणाम होतो. या घटकांचा अभ्यास लोकसंख्या भूगोलात केला जातो. यामुळेच लोकसंख्या भूगोलाचे स्वरुप बहुव्यापी व बहुस्पर्शी असे असल्याचे दिसून येते. लोकसंख्या भूगोल गतिमान व परिवर्तनशील असा अभ्यासविषय आहे. या विषयात प्रामुख्याने मानव व त्यासंबंधित पर्यावरणीय घटकांचा अभ्यास केला जातो. हे दोन्ही घटक गतिमान व परिवर्तनशील आहेत. पृथ्वीवर सतत काही ना काही घडामोडी होत असतात. या घडामोडींचा परिणाम पर्यावरणावर होत असतो. मानव स्वत:च गतिमान व परिवर्तनशील प्राणी आहे. मानव आपल्या सुप्त गुणांचा वापर नेहमी करत असतो. त्यामुळेही भौगोलिक व अभौगोलिक बदल पर्यावरणात होत असतात. या बदलांचा परिणाम मानवी जीवनावर होतो. लोकसंख्याविषयक घटकांमध्येही नेहमी बदल होतात. या सर्व प्रकारच्या बदलांचा अभ्यास लोकसंख्या भूगोलात केला जातो. म्हणूनच लोकसंख्या भूगोलाचे स्वरुप गतिमान व परिवर्तनशील असे आहे.

Lokshnkhya Bhugol

₹150.00
Add to cart
शाश्वतता आणि विकास

अन्न, वस्त्र, निवारा, शिक्षण व आरोग्य या मानवाच्या मूलभूत गरजा असून त्या पूर्ण करणारा विकास म्हणजे शाश्वत विकास होय. शाश्वत विकासात चैनीच्या गरजा अंतर्भूत नसतात. शाश्वत विकासाची संकल्पना व्यापक असून त्यात सर्व व्यक्तींच्या कल्याणाची कल्पना अभिप्रेत आहे. या शाश्वत विकासात केवळ वर्तमान पिढीचे कल्याण नसून भावी पिढ्यांच्या कल्याणाकरिता नियोजन व व्यवस्थापनसुद्धा अंतर्भूत आहे. विकासाची पद्धत अशी असली पाहिजे की, तिच्यामुळे भावी पिढ्यांच्या गरजा भागविणार्‍या क्षमतेस ठेच पोहचायला नको; तर ती अबाधित राहिली पाहिजे. त्या क्षमतेस धोका निर्माण होता कामा नये. वर्तमान काळातील पिढ्यांच्या गरजा पूर्ण करताना भावी पिढ्यांच्या गरजांकडे लक्ष ठेवून उपयुक्त साधनसंपदा त्यांच्यापर्यंत कशी अबाधित राहिल याकडेही लक्ष दिले गेले पाहिजे. असा विकास म्हणजेच शाश्वत विकास होय.

Shashwatata and Vikas

₹110.00
Add to cart